تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
مقدمتين است و نه چيز ديگر .
جواب اين است كه ممكن است مقدمتين صد در صد درست باشد اما نتيجه به‏
واسطه غلط بودن شكل و نادرست بودن اقتران غلط باشد . منطق جلو اينگونه‏
خطاها را می‏گيرد . اين ايراد نيز مانند ايراد پيش از اين ، از عدم توجه‏
به نقش صورت و شكل و ساختمان فكر در درست و نادرست بودن نتيجه پيدا
شده است . ايراد سوم و چهارم همانها است كه از كلمات دكارت فرانسوی‏
استفاده می‏شود ( 1 ) .
5 - حداكثر هنر منطق اين است كه جلو خطای ذهن را در صورت قياس بگيرد
. اما منطق ، ضابطه و قاعده‏ای برای جلوگيری از خطا در ماده قياس ندارد .
پس منطق ، فرضا بتواند از نظر صورت قياس به ما اطمينان بدهد ، پس راه‏
خطا باز است و منطق ، بی‏فايده . درست مثل اين است كه در فصل زمستان‏
خانه‏ای دو در داشته باشيم و ما فقط يك در را ببنديم . بديهی است كه با
باز بودن در ديگر سرما همچنان خواهد آمد و بستن يك در به كلی بی‏فايده‏
است .
اين ايراد همان است كه سيرافی نحوی متكلم به متی بن يونس گرفت و
امين استرآبادی در " فوائد المدنيه " آن را به خوبی تشريح كرده است .
جواب اين است كه جلوگيری از خطای در صورت قياس ، خود يك فايده‏
نسبی است . جلوگيری از خطای در ماده قياس

پاورقی :
( 1 ) رجوع شود به " سير حكمت در اروپا " جلد اول ص 138 و 163.