ديگری میپرسيم كه پوپك چيست ؟ او در جواب میگويد : پوپك نام مرغی
است . يا مثلا در عبارت منطقيين به لفظ ( كلمه ) بر میخوريم ، از ديگری
میپرسيم كه ( كلمه ) در اصطلاح منطقيين چيست ؟ او میگويد : ( كلمه ) در
اصطلاح منطقيين عبارت است از ( فعل ) در اصطلاح نحويين .
بديهی است كه رابطه لفظ و معنی رابطهای است قراردادی و اصطلاحی ، خواه
اصطلاح عام يا اصطلاح خاص .
در پاسخ اينچنين سؤالی بايد موارد استعمال را جستجو كرد و يا به كتب
لغت مراجعه كرد . اينچنين سؤالی ممكن است پاسخهای متعدد داشته باشد و
همه آنها هم صحيح باشد . زيرا ممكن است يك لفظ در عرفهای مختلف ،
معانی مختلف داشته باشد ، مثلا يك لفظ در عرف اهل منطق و فلسفه ممكن
است معنی خاص داشته باشد و در عرف اهل ادب معنی ديگری . همچنانكه
لغت ( كلمه ) در عرف عام و هم در عرف علمای ادب يك معنی دارد ، و در
عرف منطقيين معنی ديگری . يا لغت ( قياس ) در عرف منطقيين يك معنی
دارد و در عرف فقها و اصوليين معنی ديگری .
وقتی يك لفظ در عرف واحد دو معنی يا چند معنی مختلف داشته باشد ، در
اينگونه موارد بايد گفت اين لغت در فلان اصطلاح به اين معنی است و در
فلان اصطلاح ديگر به فلان معنی ديگر است . پاسخهائی كه به اينگونه سؤالات
داده میشود ( تعريف لفظی ) ناميده میشود .
ولی گاهی كه از چيستی يك شیء سؤال میشود مورد پرسش معنی لفظ نيست ،
بلكه حقيقت معنی است . نمیخواهيم
|