تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
خود را از آنجا آغاز می‏كنند متفاوت است . متكلمين خصوصا معتزله مهمترين‏
اصل متعارفی كه به كار می‏برند " حسن و قبح " است ، با اين تفاوت كه‏
معتزله حسن و قبح را عقلی می‏دانند و اشاعره ، شرعی . معتزله يك سلسله‏
اصول و قواعد بر اين اصل مترتب كرده‏اند از قبيل " قاعده لطف " و "
وجوب اصلح بر باری تعالی " و بسيار مطالب ديگر .
ولی فلاسفه اصل حسن و قبح را يك اصل اعتباری و بشری می‏دانند و اشاعره ،
شرعی . معتزله يك سلسله اصول و قواعد بر اين اصل مترتب كرده اند از
قبيل " قاعده لطف " و " وجوب اصلح بر باری تعالی " و بسيار مطالب‏
ديگر .
ولی فلاسفه اصل حسن و قبح را يك اصل اعتباری و بشری می‏دانند ، از قبيل‏
مقبولات و معقولات عملی كه در منطق مطرح است و فقط در " جدل " قابل‏
استفاده است نه در " برهان " . از اينرو فلاسفه كلام را " حكمت جدلی‏
" می‏خوانند نه " حكمت برهانی " .
يكی ديگر اين كه متكلم ، بر خلاف فيلسوف ، خود را " متعهد " می‏داند
، متعهد به دفاع از حريم اسلام . بحث فيلسوفانه يك بحث آزاد است يعنی‏
فيلسوف هدفش قبلا تعيين نشده كه از چه عقيده‏ای دفاع كند ولی هدف متكلم‏
قبلا تعيين شده است .
روش كلامی به نوبه خود به سه روش منشعب می‏شود :
الف - روش كلامی معتزلی .
ب - روش كلامی اشعری .
ج - روش كلامی شيعی .
شرح كامل هر يك از اين روشها در اين درس ميسر نيست و نيازمند بحث‏
جداگانه‏ای است . معتزله زيادند ، ابوالهذيل علاف ، نظام ، جاحظ ،
ابوعبيده معمربن مثنی كه در قرنهای دوم و سوم هجری می‏زيسته‏اند و قاضی‏