تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
ديگری می‏پرسيم كه پوپك چيست ؟ او در جواب می‏گويد : پوپك نام مرغی‏
است . يا مثلا در عبارت منطقيين به لفظ ( كلمه ) بر می‏خوريم ، از ديگری‏
می‏پرسيم كه ( كلمه ) در اصطلاح منطقيين چيست ؟ او می‏گويد : ( كلمه ) در
اصطلاح منطقيين عبارت است از ( فعل ) در اصطلاح نحويين .
بديهی است كه رابطه لفظ و معنی رابطه‏ای است قراردادی و اصطلاحی ، خواه‏
اصطلاح عام يا اصطلاح خاص .
در پاسخ اينچنين سؤالی بايد موارد استعمال را جستجو كرد و يا به كتب‏
لغت مراجعه كرد . اينچنين سؤالی ممكن است پاسخهای متعدد داشته باشد و
همه آنها هم صحيح باشد . زيرا ممكن است يك لفظ در عرفهای مختلف ،
معانی مختلف داشته باشد ، مثلا يك لفظ در عرف اهل منطق و فلسفه ممكن‏
است معنی خاص داشته باشد و در عرف اهل ادب معنی ديگری . همچنانكه‏
لغت ( كلمه ) در عرف عام و هم در عرف علمای ادب يك معنی دارد ، و در
عرف منطقيين معنی ديگری . يا لغت ( قياس ) در عرف منطقيين يك معنی‏
دارد و در عرف فقها و اصوليين معنی ديگری .
وقتی يك لفظ در عرف واحد دو معنی يا چند معنی مختلف داشته باشد ، در
اينگونه موارد بايد گفت اين لغت در فلان اصطلاح به اين معنی است و در
فلان اصطلاح ديگر به فلان معنی ديگر است . پاسخهائی كه به اينگونه سؤالات‏
داده می‏شود ( تعريف لفظی ) ناميده می‏شود .
ولی گاهی كه از چيستی يك شی‏ء سؤال می‏شود مورد پرسش معنی لفظ نيست ،
بلكه حقيقت معنی است . نمی‏خواهيم