تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com

درس نهم

احكام قضايا

تا اينجا قضيه را تعريف و سپس تقسيم كرديم . معلوم شد كه قضيه يك‏
تقسيم ندارد ، بلكه به اعتبارات مختلف تقسيماتی دارد .
اما احكام قضايا : قضايا نيز مانند مفردات ، احكامی دارند . ما در
باب مفردات گفتيم كه كليات با يكديگر مناسبات خاص دارند كه به نام‏
" نسب اربعه " معروف است . دو كلی را كه با هم مقايسه می‏كنيم ، يا
متباين‏اند و يا متساوی و يا عام و خاص مطلق و يا عام و خاص من وجه . دو
قضيه را نيز هنگامی كه با يكديگر مقايسه كنيم مناسبات مختلفی ممكن است‏
داشته باشند . ميان دو قضيه نيز يكی از چهار نسبت برقرار است و آنها
عبارتند از : تناقض ، تضاد ، دخول تحت التضاد ، تداخل ( 1 ) .

پاورقی :
( 1 ) اگر دو قضيه را با يكديگر مقايسه كنيم ، يا اين است كه در موضوع‏
يا محمول يا هر دو با يكديگر شركت دارند و يا شركت ندارند . اگر اصلا
شركت نداشته باشند مانند قضيه : " انسان حيوانی است تعجب كننده " و
قضيه : " آهن فلزی است كه در حرارت منبسط می‏شود " كه هيچ وجه مشترك‏
ميان اين دو قضيه نيست >