تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
تجربه و آزمايش عملی را در آن راه نيست پس اين علم اعتبار ندارد ،
يعنی مسائل اين علم نفيا و اثباتا قابل تحقيق و مطالعه نيستند . اين گروه‏
گرد آن علمی كه يك روز يك سر و گردن از همه علوم ديگر بلندتر بود و
اشرف علوم و ملكه علوم خوانده می‏شد يك خطر قرمز كشيدند . از نظر اين‏
گروه ، علمی به نام علم مابعدالطبيعه يا فلسفه اولی يا هر نام ديگر وجود
ندارد و نمی‏تواند وجود داشته باشد . اين گروه در حقيقت گرامی‏ترين مسائل‏
مورد نياز عقل بشر را از بشر گرفتند .
گروهی ديگر مدعی شدند كه روش قياسی در همه جا بی‏اعتبار نيست ، در
مابعد الطبيعه و اخلاق بايد از آن استفاده كرد . اين گروه اصطلاح جديدی خلق‏
كردند و آنچه را كه با روش تجربی قابل تحقيق بود ( علم ) خواندند و آنچه‏
می‏بايست با روش قياسی از آن استفاده شود اعم از متافيزيك و اخلاق و
منطق و غيره آنرا ( فلسفه ) خواندند . پس تعريف فلسفه در اصطلاح اين‏
گروه عبارت است از ( علومی كه صرفا با روش قياسی تحقيق می‏شوند و تجربه‏
و آزمايش عملی را در آنها راه نيست ) .
بنابراين نظر مانند نظر علماء قديم كلمه فلسفه يك اسم عام است نه اسم‏
خاص ، يعنی نام يك علم نيست ، نامی است كه شامل چندين علم می‏گردد .
ولی البته دائره فلسفه به حسب اين اصطلاح نسبت به اصطلاح قدما تنگ‏تر
است . زيرا فقط شامل علم ما بعد الطبيعه و علم اخلاق و علم منطق و علم‏
حقوق و احيانا بعضی علوم ديگر می‏شود و اما رياضيات و طبيعيات در خارج‏
اين دائره قرار می‏گيرند ، برخلاف اصطلاح قدما كه شامل