و يا اين است كه هر كدام از آنها بر بعضی از افراد ديگری صدق میكند و
در بعضی از قلمروهای خود با يكديگر اشتراك دارند و اما هر كدام بر
افرادی صدق میكند كه ديگری صدق نمیكند يعنی هر كدام قلمرو جداگانه نيز
دارند . در اين صورت نسبت ميان آن دو كلی " عموم و خصوص من وجه "
است و آن دو كلی را " عام و خاص من وجه " میخوانند .
اول : مثل انسان و درخت ، كه هيچ انسان درخت نيست و هيچ درخت انسان
نيست ، نه انسان شامل ( افراد ) درخت میشود و نه درخت شامل افراد
انسان میشود ، نه انسان چيزی از قلمرو درخت را در بر میگيرد و نه درخت
چيزی از قلمرو انسان را .
دوم : مثل انسان و تعجب كننده كه هر انسانی تعجب كننده است و هر
تعجب كننده انسان است ، قلمرو انسان همان قلمرو تعجب كننده است و
قلمرو تعجب كننده همان قلمرو انسان است .
سوم : مانند انسان و حيوان ، كه هر انسانی حيوان است اما هر حيوانی
انسان نيست ( مانند اسب كه حيوان است ولی انسان نيست ) بلكه بعضی
حيوانها انساناند مثل افراد انسان كه هم انساناند و هم حيوان .
چهارم : مانند انسان و سفيد ، كه بعضی انسانها سفيدند و بعضی سفيدها
انساناند ( انسانهای سفيد پوست ) اما بعضی انسانها سفيد نيستند (
انسانهای سياه و زرد ) و بعضی سفيدها انسان نيستند ( مانند برف كه سفيد
هست ولی انسان نيست ) .
در حقيقت دو كلی متباين مانند دو دايرهای هستند كه از
|