تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
سنجش است نه ابزار تحصيل ، ولی ابزار سنجش قياس است و قياس را به‏
عنوان يگانه ابزار تحصيل علوم می‏شناسد ، اما قياس به دلائل خاصی كه بعدا
خواهيم گفت هيچگونه كارآيی در تحصيل علم جديد ندارد ، يگانه ابزار كسب‏
و تحصيل علم ، تجربه و استقراء است .
اين بيان بهترين توجيه سخن معترضين است ، ولی همچنانكه قبلا گفتيم منطق‏
ارسطو قياس را يگانه ابزار كسب تحصيل علوم نمی‏داند بلكه يكی از ابزارها
می‏شناسد . همچنانكه در درس پيش گفتيم و در درسهای آينده نيز روشنتر
خواهد شد ، ابزار كسب و تحصيل [ علم ] بودن قياس غير قابل انكار است .
از نظر طرفداران قياس ، ارزش قياس ارزش تعيينی است ، يعنی قياس‏
در حوزه خود نتيجه جديد بار می‏آورد آن هم به صورت تعيينی .
ارزش تمثيل ارزش ظنی است و ارزش استقراء اگر كامل باشد يقينی است‏
و اگر ناقص باشد ظنی است . و اما تجربه كه غالبا آن را با استقراء
اشتباه می‏كنند ارزش يقينی دارد . هر تجربه متضمن قياسی است . تجربه از