هم در جهان اسلام و هم در جهان اروپا ، بسيار كسان ارزش منطق را يا از
نظر صحت و يا از نظر مفيد بودن نفی كردهاند .
در جهان اسلام در ميان عرفا ، متكلمين ، محدثين از اين كسان میبينيم .
از آن ميان از ابوسعيد ابوالخير ، سيرافی ، ابن تيميه جلال الدين سيوطی ،
امين استرآبادی بايد نام برد . عرفا به طور كلی " پای استدلاليان را
چوبين میدانند " . آنچه از ابوسعيد ابوالخير معروف است ايراد " دور
" است كه بر شكل اول وارد كرده و بو علی به آن جواب داده است ( ما
بعدا آن را نقد و تحليل خواهيم كرد ) . سيرافی هر چند شهرت بيشترش به
علم نحو است اما متكلم هم هست . ابوحيان توحيدی در كتاب " الامتاع
والمؤانسه " مباحثه عالمانه او را با " متی ابن يونس " فيلسوف مسيحی
در مجلس ديو ابن الفرات درباره ارزش منطق نقل كرده است ، و محمد
ابوزهره در كتاب " ابن تيميه " آن را بازگو نموده است . خود ابن
تيميه كه از فقها و محدثين بزرگ اهل تسنن و پيشوای اصلی وهابيه به شمار
میرود كتابی دارد به نام " الرد علی المنطق " كه چاپ شده است .
جلال الدين سيوطی نيز كتابی دارد به نام " صون المنطق والكلام عن المنطق
والكلام " كه در رد علم منطق و علم كلام نوشته است . امين استرآبادی كه
از علمای بزرگ شيعه و رأس اخباريين شيعه و معاصر با اوايل صفويه است ،
كتابی دارد به نام " فوائد المدينه " . در فصل يازدهم و دوازدهم آن
كتاب بحثی دارد درباره بیفايده بودن منطق .
در جهان اروپا نيز گروه زيادی بر منطق ارسطو هجوم بردهاند . از نظر
بعضی اين منطق آنچنان منسوخ است كه هيئت
|