تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com

درس دهم

تناقض عكس

در ميان احكام قضايا ، آن كه از همه مهمتر است و در همه جا به كار
می‏آيد اصل تناقض است . ما قبلا گفتيم كه اگر دو قضيه از لحاظ موضوع و
محمول وحدت داشته باشند اما از لحاظ كم و كيف يعنی از لحاظ كليت و
جزئيت ، و ايجاب و سلب با يكديگر اختلاف داشته باشند ، رابطه اين دو
قضيه رابطه تناقض است و اين دو قضيه را متناقضين می‏نامند .
و هم گفتيم كه حكم متناقضين اينست كه از صدق هر يك كذب ديگری لازم‏
می‏آيد و از كذب هر يك صدق ديگری لازم می‏آيد . به عبارت ديگر : هم‏
اجتماع نقيضين و هم ارتفاع نقيضين محال است .
بنابر بيان فوق ، موجبه كليه و سالبه جزئيه نقيض يكديگرند و سالبه‏
كليه و موجبه جزئيه نيز نقيض يكديگرند .
در تناقض علاوه بر وحدت موضوع و محمول ، چند وحدت ديگر هم شرط است :
وحدت در زمان ، وحدت در مكان ، وحدت در شرط ،