العلامة جمال الدین بن المطهر الحلّى بین علم الاصول و علم الکلام
صابر عبده أبازید, الاسکندریة, دارالوفاء, 2003, 96ص وزیرى.
کتابی است در بررسی نظریات اصولی و کلامی علامه حلی در کتابش نهایه الوصول الی علم الاصول
یکی از مهم ترین آثار اصولی امامیه ، کتاب نهایة الوصول الی علم الاصول اثر علامه حلی (م 726) می باشد که متأسفانه تا چند سال اخیر مخطوط بود و اخیرا با تحقیق و تصحیحی نسبتا خوب، به جوامع علمی عرضه شده است.
در این کتاب ارزشمند، آراء و انظار کلامی و اصولی علامه حلی، و نقد عالمانه او بر اصول فقه اهل سنت، به خوبی نمایان است. اما نکته در اینجاست که دانشوران و محققان حوزه علمیه، نه در زمان مخطوط بودن کتاب ، و نه پس از تحقیق و چاپ، نگاهی عالمانه و کاوش مند به آن نداشتند ، تا اینکه اخیرا این کتاب مورد توجه یکی از پژوهشگران اهل سنت قرار گرفت. البته وی تنها به نسخه چاپی کتاب اکتفا نکرده بلکه نسخه خطی آن را نیز واکاوید و به تبیین آراء کلامی و اصولی علامه حلی در این کتاب پرداخته است.
این پژوهش در سه فصل فراهم آمده است:
فصل اول: بررسی احوال و آثار علامه حلى و بیان چگونگى تأثیر اندیشه هاى علامه در امتزاج بین نگرش کلامى شیعه و معتزله.
فصل دوم : در این فصل مهم ترین آراى کلامى, فلسفى, فقهى و منطقى علامه، و دیدگاه وی در مسئله توحید مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. هم چنین در این فصل چگونگى تأثیر کاربرد اصطلاحات و مفاهیم کلامى فلسفى در علم اصول و فقه در آثار علامه بررسى گردیده است.
فصل سوم: تحلیل و مقایسه اى است بین آراى کلامى و اصولى علامه و مقایسه آن با دیدگاه هاى رایج در عصر وى.
